Mózg to bardzo skomplikowany mechanizm, który mimo, iż wiedza o nim jest szeroka, ciągle nie do końca zostaje zbadany. Samokontrola, dotąd kojarzona z silnym charakterem, tak naprawdę nie ma z nim wiele wspólnego. Kluczem do dobrego samopoczucia i radzenia sobie na co dzień z różnymi stresującymi sytuacjami jest umiejętność samoregulacji.
Pojęcie samokontroli
Samokontrola (samodyscyplina) – umiejętność kontrolowania swoich emocji i zachowań…samokontrola emocji bywa rozumiana jako sterowanie jej doświadczaniem i wyrażaniem.
Człowiek z natury wyżej ceni przeżywanie szczęścia czy miłości, aniżeli smutku czy lęku. Często w wyniku samokontroli próba tłumienia myśli o jakichś niechcianych czynnościach, skutkuje tym, że myśli tych jest więcej.
Samoregulacja
Pojęcie samoregulacji odnosi się do tego, w jaki sposób autonomiczny układ nerwowy reaguje na stres. Organizm po zetknięciu się ze stresorem, uruchamia procesy metaboliczne, zużywające bardzo dużo energii. Następnie uruchomione zostają procesy mające na celu odzyskanie równowagi. Im stres jest większy, tym zasoby utrzymujące samokontrolę uszczuplają się.
Mając świadomość procesów samoregulacji, jesteśmy w stanie w naturalny sposób przez niego przejść i sobie z nim poradzić.
Samoregulacja a samokontrola
Stuart Shanker, twórca metody określanej jako Self-reg, czyli Self-regulation, doszukał się około 440 definicji określających samoregulację, opisywanych w bardzo różny sposób. Pojęcie samoregulacji i samokontroli jest też często opisywane jako zamienne. Nie jest to jednak poprawne, gdyż są to inne mechanizmy.
Samokontrola to taki jakby mechanizm hamowania. Polega na niemalże natychmiastowej reakcji organizmu i zatrzymaniu się. Jest to akceptowalne jeżeli dzieje się od czasu do czasu, jednak w sytuacji kiedy samokontrola przejmuje władzę nad ciałem dochodzi do powstania błędnego koła stresu. Hamowanie reakcji emocjonalnych, tłumienie ich, brak zastanowienia nad własnymi uczuciami, powoduje rosnące napięcie, które dochodząc do ściany, eksploduje. Zdarza się, że przysłowiowa „czara goryczy” przepełnia się i nawet zdawałoby się nieistotny bodziec doprowadza do wybuchu emocjonalnego.
Sztuką jest umiejętne wykorzystanie samoregulacji. Self-reg pozwala na rozpoznawanie sygnałów stresu, zidentyfikowanie tego co jest stresorem, czyli przyczyną napięcia. Świadomość pojawiających się sygnałów wywołujących stres, pozwala w porę reagować i nie dopuszczać do wybuchów, zwykle też znika potrzeba narzucenia samokontroli.
Samokontrola cechuje się tym, że w przypadku każdej sytuacji ma taki sam sposób rozwiązania problemu.Nauka samoregulacji nie jest taka oczywista. Pokazuje ona pewien otwarty system, pomagający funkcjonować organizmowi w każdych warunkach.
Opiera się na pięciu krokach Self-reg, które stanowią podstawę do wprowadzenia tej niezwykłej metody ułatwiającej życie w każdym wieku. Samokontrola jest istotna, jednak nie stanowi podstawy organizacyjnej silnego i zdrowego umysłu. Nie jest to też wyznacznik do osiągania sukcesów w życiu. Podstawą takę taką stanowi samoregulacja i umiejętne jej stosowanie.
