Samoregulacja to w bardzo dużym skrócie, umiejętność dzięki której rozpoznajemy sygnały stresu. Najczęściej są to pewne określone, powtarzalne rzeczy, które powodują wzrost napięcia. Umiejętność ich rozpoznawania wpływa na poprawę jakości samopoczucia oraz możliwość skutecznego radzenia sobie ze stresem, niezależnie od sytuacji. Znajomość Self-reg jest niezwykle pomocna w czasie wychowywania potomstwa.
Self-reg a wychowanie dzieci
W samoregulacji istotne jest rozpoznanie przyczyny i zmniejszenie siły impulsu, którego maluch nie potrafi samodzielnie wyregulować. Rodzic ma za zadanie wprowadzić tę umiejętność, która po jakimś czasie zostaje włączona w emocjonalną dojrzałość dziecka, która odpowiednio zaopiekowała przyniesie w przyszłości bezcenne korzyści. Znajomość Self-reg wiele wyjaśnia i sporo też ułatwia. Otwiera też zupełnie inny pogląd na zachowania dzieci. Jak wprowadzić Self-reg do codzienności?
Samoregulacja nie jest tak oczywista i prosta do wyjaśnienia jakby się wydawało. Stuart Shanker, twórca metody Self-reg (Self-regulation), doszukał się około 440 definicji określających samoregulację, opisywaną w bardzo różny sposób.
Najprościej poznać i przyswoić 5 kroków Self-reg, które stanowią drogę do zgłębienia wiedzy na temat siebie samego oraz innych.
5 kroków Self-reg
Umiejętność samoregulacji uwrażliwia na obserwowanie i rozumienie dziecka. Pozwala też na odnalezienie konkretnych reakcji, które pomagają dziecku się uspokoić i lepiej funkcjonować.
Poniższe kroki Self-reg są bardzo pomocne w umiejętności odczytania i zrozumienia zachowań dziecka, co w konsekwencji pomaga w nauce regulowania emocji:
- odczytanie sygnałów i zmiana zachowania
- identyfikacja stresorów
- redukcja stresorów
- świadomość momentu powstawania stresu i przyczyny
- świadomość sposobu na uspokojenie i odbudowanie energii
Zastosowanie powyższych wskazówek do wprowadzenia 5 kroków Self-reg, daje szansę na redukcję stresorów, co znacznie poprawia komfort współżycia społecznego.
Krok 1 odczytanie sygnałów i zmiana zachowania
Jest to pierwszy i właściwie najtrudniejszy krok do wykonania. Wymusza zmianę w traktowaniu zachowań dziecka. Zachowanie najczęściej uznawane za „niegrzeczność”, nie jest już tak oczywiste. Krok ten pozwala zaobserwować i wyłapać sygnały rosnącego napięcia u dziecka. Aby dobrze ten krok wykonać, istotna jest także umiejętność zidentyfikowania własnych objawów stresu.
Krok 2 identyfikacja stresorów
Krok ten zawiera się w pytaniu „dlaczego teraz?”. Stresory pojawiają się w pięciu obszarach. Analizę określonego zachowania dziecka, wspomniany już Stuart Shanker, sugeruje zacząć od obszaru najprostszego, czyli biologicznego.
Dalsze obszary emocjonalny, poznawczy, społeczny i prospołeczny wymagają wnikliwszej analizy i obserwacji.
Krok 3 redukcja stresorów
Zidentyfikowanie powodu napięcia u dziecka daje pole do możliwości redukcji czynnika powodującego stres. Redukcja natężenia stresora pozwala na zdecydowaną poprawę, a czasem nawet zupełne wyeliminowanie stresora.
Krok 4 świadomość momentu powstawania stresu i przyczyny
Krok ten to takie podsumowanie trzech pierwszych, które prowadzi do budowania samoświadomości. Analiza tego co miało miejsce wcześniej, co było przyczyną stresu i co pomaga go zredukować. To czas w którym pojawia się świadomość tego co się dzieje wewnątrz człowieka i w otoczeniu.
Dziecko podczas nauki samoregulacji potrzebuje rodzica, który jest nie tylko spokojny, ale też pomaga nazywać, opisywać i rozumieć pewne związki miedzy tym co dzieje się w głowie dziecka a jego ciałem. Dlatego tak ważna jest też samoświadomość rodzica, której przejawem jest świadomość przyczyn przeciążenia stresem, nie zaś skupienie się na objawach.
Krok 5 świadomość sposobu na uspokojenie i odbudowanie energii
To najtrudniejszy etap pracy, ale też najważniejszy, gdyż to w pewnym sensie zbudowanie strategii postępowania, której misją jest redukcja napięcia oraz odzyskanie energii. Zadaniem rodzica jest znalezienie sposobu na to co uspokaja dziecko, a także wskazanie drogi do budowania samoregulacji. Istotna jest różnica między ciszą a wewnętrznym spokojem dziecka – na co twórca Self-reg, zwraca szczególną uwagę.
Znajomość i stosowanie pięciu kroków Self-reg to początek drogi do nauki samoregulacji. Wymaga jednak dużego zaangażowania ze strony rodzica, który przejmuję rolę nauczyciela i badacza obszarów stresu i samoregulacji u dziecka. Wysiłek ten się jednak opłaca, wpływa na zminimalizowanie napadów złości u dziecka, wspiera też kształtowanie inteligencji emocjonalnej.
